SKOLYOZ NEDİR? NASIL ANLAŞILIR?

Skolyoz belirtileri nelerdir? 
 

Skolyozun pek çok nedeni vardır. Ancak %85 hastada skolyoza neden olan bir sağlık sorunu saptanamaz (İdiyopatik Skolyoz). %15 hastada ise yapısal bir kemik sorunu, travma, sinir sistemi ve kas hastalıkları veya tümörler saptanabilir.
 

İdiopatik skolyoz, büyüme döneminin herhangi bir evresinde görülebilir.

• İnfantil (0-3 yaş)

• Jüvenil (3-10 yaş)

• Adölesan (11 yaştan iskelet olgunluğuna kadar)
   

Günlük yaşamda en sık karşılastığımız skolyoz çeşidi Adölesan idiopatik skolyozdur.

Kadınlarda erkeklere oranla iki katına yakın sıklıkta görülmektedir.

Hastalığın ilerlemesi riski yaş ve eğrilik derecesine bağlıdır.
 

Skolyoz Nedenleri Nelerdir?
 

Günümüz de skolyozun hala kesin sebebi bilinememektedir. Bazı vitamin ve hormon eksikliği, bağ doku rahatsızlıkları, hatta genetik faktörlerin neden olabileceğini öne süren çalışmalar olsa da kesinlik söz konusu değildir. Bu sebeple skolyoz tanısı almış bireylerin sebebinden çok tedavi ile ilgili neler yapabileceğine odaklanması gerekir.
 

Skolyoz için hangi bölüme gidilir / hangi doktor bakar?
 

Alanında uzman ortopedistler fiziki muayene ve omurga röntgeni ile bu teşhisi rahatlıkla koyabilmektedir.
 

Skolyoz nasıl anlaşılır ve aileler nelere dikkat etmelidir?
 

• Çocuklarda skolyoz ağrısı olması gerekmez. Şayet bel/boyun/sırt ağrısı varsa bunun nedeni hekim tarafından araştırılmalıdır.

• Omurganın yana doğru eğriliği

• Kaburgaların ve kürek kemiği çıkıntısının tek tarafta daha yüksek olması

• Omuz ve kalçaların simetrik durmaması

• Vücudun eğri durması

• Bel girintilerinde asimetri şeklinde bir duruş bozukluğu oluşması

• Nefes darlığı (ciddi eğriliklerde (>70-80°))

• daha önce giyilebilen giysilerin vücuda tam oturmaması ve giysinin çizgilerinin asimetrik olması

• Sırtın düz ve eğilme esnasındaki görünümü
   

Skolyoz Tedavisi Nasıl Yapılır?
 

Skolyoz tedavisi kişinin yaşına, skolyozun derecesine, omurganın esnekliğine ve eğriliğin bulunduğu yere göre değişiklik gösterebilir. Çocuklarda klasik tedavi yöntemi olarak korse, 3 boyutlu egzersizler ve ameliyat kabul edilirken, erişkinlerde hastanın yaşına ve diğer hastalıklara bağlı olarak geçici korse, 3 boyutlu egzersizler ve fizik tedavi yöntemleri önerilmektedir.
 

Günümüzde skolyozun bilinen en geçerli terapi yöntemi Schroth 3 Boyutlu Skolyoz Egzersiz tedavisidir. Schroth metodu omurgayla ilgili tüm sapmalarda (skolyoz- kifoz- hiperlordoz – hipokifoz+hipolordoz (düz sırt)) uygulanabildiği gibi, yanlış duruş alışkanlıklarına bağlı oluşan estetik bozukluğu düzeltebilmekte, beraberinde getirdiği ağrı şikayetlerini de ortadan kaldırmaktadır. Katharina Schroth tarafından 1921’de Almanya’da bulunmuştur. Kişiler bu yöntem sayesinde, skolyozlarının ilerlemesini durdurup hatta gerileterek, skolyoz korsesi kullanmadan veya skolyoz ameliyatı olmadan hayatlarına devam edebilirler.
 

Schroth 3 Boyutlu Egzersiz Tedavisi Nedir?
 

Schroth yönteminde omurga eğriliği, olması gerektiği gibi, asimetrik olarak ele alınır ve kas grupları buna göre çalıştırılır. Skolyozda fizik tedavide uygulanan geleneksel yaklaşım genel karın, sırt ve bel güçlendirme egzersizleridir. Bu yaklaşım vücudu simetrik olarak güçlendirdiği için, asimetrik bir olgu olan skolyoz hastalığını tedavi etmekte yetersiz kalmaktadır.
 

Schroth yöntemindeki nefes egzersizleri ve asimetrik yaklaşım, skolyozda fizik tedavide kullanılan geleneksel yaklaşıma göre kat kat daha etkili olmaktadır.
 

Schroth metodunun temel prensipleri şöyle sıralanabilir.

• Rotasyonel solunum,

• Pelvik düzeltme,

• Core stabilizasyon,

• Doğru posizyonlama,

• Uygun mobilizasyon, masaj, stretch (germe) uygulamaları,

• Simetrik farkındalık odaklı günlük yaşam
   

Açısı ne olursa olsun, skolyoz teşhisi almış her birey schroth tedavisi görebilir. Ancak yaşa bağlı olarak beklentiler ve hedefler değişmektedir. Bu nedenle kişiye özel tedavi programının süresi de kişiye özel olarak belirlenmektedir.
 

Skolyoz ve Korse Tedavisi
 

Skolyoz 20 derece ve üzerinde ise ergenlik dönemi çocuklarda olduğu gibi küçük yaş çocuklarında da korse tedavisine başvurulabilir. 
 

Omurga eğriliği 40 derece ve üzerindeki ergenlik dönemindeki çocuklarda korse tedavisi uygulanmayabilir. Küçük yaş grubundaki çocuklar için ise durum biraz daha farklı olabilir.
 

Küçük yaş skolyozunda korse tedavisi 60 dereceye kadar çıkabilmektedir. Burada amaç, omurga eğriliğinin ilerlemesini yavaşlatmaktır. Altmış derece üzerindeki eğriliklerde ise skolyoz ameliyatı yöntemi tercih edilmektedir. 
 

Skolyoz için korseyi ortez-protez alanındaki uzman kişiler yapmaktadır. Hekim ve fizyoterapist eşliğinde korse ve egzersiz takibi kişiye göre 3 ila 6 ay aralığında yapmaktadır.
 

Skolyozda Ameliyat Gerekir mi?
 

Skolyoz tedavisinde cerrahi yöntem, önemli bir seçenek olarak değerlendirilir; fakat bu ihtiyaç halinde başvurulan bir seçenektir. Eğer egzersiz yöntemlerine ve korsenin varlığına rağmen belli bir süre izlenen hastada bir gelişme tespit edilmez ya da eğriliğin artması durdurulamamışsa, eğrilik derecesine bağlı olarak ameliyat seçeneğine yönelmek mümkün olabilir. 40-60 gibi dereceler, kişinin gelecekte yaşam kalitesini çok ciddi düzeyde tehdit etmeye başladığı için bu seviyelere gelindiğinde hekimin ve ailenin ortak kararıyla ameliyata başvurulur.